јуни 10, 2023

Првиот Македонец во САД стигнал во 1492 година

Во Конгресот на САД е покрената резолуција за прогласување на септември 2022 за „Месец на македонското американско наследство“ и за славење на македонскиот јазик, историја и култура на македонските Американци и нивниот „неверојатен придонес“ за Соединетите Американски Држави.

Во образложението на резолуцијата е дадена цела историографија на придонесот на македонската заедница за САД и печатот што таа го оставила во оваа држава поради што треба да се слават нивниот јазик, култура и постигнувања.
Притоа има многу факти кои ја прават појасна за нас сликата за нашите иселеници во САД, вклучувајќи го и тоа дека тие бројат околу 500.000 и дека првиот Македонец таму стапнал – околу 1492 година.
– Македонските Американци придонесоа за изградба на големи американски транспортни рути како што е Големата северна железница.

– Во 1922 година, македонско-американските имигранти Том и Џон Кираџиеф, користејќи стари македонски рецепти пренесени од нивните родители и баби и дедовци, го создадоа чилито Синсинати, омиленото американско јадење, кое во 2013 година беше прогласено за едно од „20-те најиконски јадења во Америка“ од Смитсонијан.
Македонските имигранти основаа своја верзија на познатиот хот-дог Кони Ајленд на почетокот на 20 век, кој останува главно јадење во рестораните во стилот на Кони Ајленд низ Средниот Запад;

– Македонскиот Американец Стојан Христов, кој емигрирал во САД во 1911 година, бил американски автор, новинар, разузнавач од Втората светска војна и претставник на државата Вермонт (1961–1962), сенатор (1963–1972) и ја напиша книгата „Ова е мојата земја“, која беше омилена на претседателот Френклин Д. Рузвелт;


– Македонските Американци придонесоа многу за економијата на Соединетите Држави, создавајќи безброј работни места за американскиот народ во нивните заедници; Мајк Илич, добитник на Медалот на честа на островот Елис, и Маријан Бајоф Илич одиграа значајна улога во движењето за граѓански права и плаќаа за киријата на активистката Роза Парк во Детроит повеќе од една деценија. Тие ја отворија својата прва пицерија Little Caesars во 1959 година, што прерасна во трет по големина синџир на пица во светот. Тие се сопственици на спортските клубови Detroit Red Wings и Detroit Tigers, а во 2015 година запишаа историја со давање на Државниот универзитет во Детроит 50 милиони долари, најголемата донација досега, истакнувајќи ја нивната доживотна посветеност на промовирање на претприемништвото, образованието и ревитализацијата на Детроит;
– Кристофер Илич, претседател и извршен директор на Ilitch Holdings, Inc. и претседател на Ilitch Charities, даде над 220 милиони американски долари за помош за развојот на младите, па до филантропски грантови за ревитализација на заедницата од 2000 година.
Ендрју Пејков, постариот, од Калифорнија ја основаше Нијагара Ботлинг, ДОО во 1963 година, една од најголемите приватни компании за флаширање вода во САД. Преку програмата за стипендии на Ендрју Д. Пејкоф, постариот, додели над 1,5 милиони американски долари на американските студенти и преку Niagara Cares, достави милиони шишиња чиста како помош во катастрофи во Тексас, Флорида, Порторико, Девствените Острови и на Мексико Сити, како и да обезбеди грант од 10 милиони долари за Хаиме Peykoff Follicular Lymphoma Initiative за финансирање грантови за истражување на фоликуларен лимфом, меѓународни научни работилници и клинички награди;
– Џорџ Атанасоски од Ормонд Бич, Флорида, кој емигрирал во САД во 1970 година и бил добитник на Медалот на честа на островот Елис, го основал Microflex Inc., производител кој доставува широк спектар на флексибилни метални производи за големи клиенти како што се General Electric, Ford, Siemens, General Motors, Rolls Royce и NASA;

– Катрина Маркоф, по потекло од Форт Вејн, Индијана, шампион на промени во малиот бизнис, го основаше Vosges Haut-Chocolat што беше прогласена за една од 10-те најдобри чоколади во светот од National Geographic;.

Во резолуцијата се набројуваат голем број на Македонци кои придонеле во САД во сите сфери, во економија, спорт, култура и друго.